Doğumu ve Nesebi

Hazret-i Peygamber (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem)in Seyfullah (Allah’ın Kılıcı) diye nitelendirdiği mücâhit sahâbî Hâlid bin Velid (Radıyallâhu Anh)ın soyundan gelen Abdülfettah Ebû Gudde (Rahimehullah) 1917 yılında Suriye’nin Halep şehrinde doğdu. Babası kumaş ticareti yapan dindar bir tüccardı.

İlk öğrenimini Halep’te, orta öğrenimini Hüsrev Paşa Medresesi’nde, orta öğrenimini ise Hüsrevpaşa Medresesi’nde tamamladı. On altı yaşına geldiği sıralarda ailesi onun ticari hayatı da öğrenmesi amacıyla bir dokumacı ustasının yanına gönderdi. Ticari hayatla ilgili deneyim kazanan Ebû Gudde’nin gözü ve gönlü, yine de ilim halkalarındaydı.

Tahsil Hayâtı

1944 yılında yüksek İslâmî ilimleri tahsil etmek üzere Mısır’a gitti ve el-Ezher’in Şeria Fakültesi’ne kaydoldu. Dönemin önde gelen ilim adamlarından ilim alıp 1948 yılında mezun oldu. Mısır’da okuduğu sıralarda babasının vefat etmesi üzerine uzun süre maddî sıkıntı çekti. Bundan dolayı memleketi Halep’e geri döndü. Burada kaldığı on bir yıl içerisinde hem kendi öğrenimi sürdürdü hem de küçük bazı halkalara ders okuttu. Kendisinden istifade ettiği hocaları arasında dönemin en önde gelen İslâm âlimleri bulunmaktaydı. Bunlardan bazılarını zikredecek olursak;

1-Şeyhülislâm Mustafa Sabri Efendi

2-Dönemin Allâmesi Şeyh Muhammed Zâhid el-Kevserî

3-İsa el-Beyânûnî

4-Yusuf ed-Dicvî

5-Muhammed Abdülhayy el-Kettânî

6-Son devrin en önde gelen makâsıd ve usûl âlimi Muhammed et-Tâhir bin Âşûr

7-Muhammed Yûsuf Kândehlevî

Vazîfeleri ve Çalışmaları

El-Ezher’in Arap Dili ve Edebiyatı Fakültesi’nde “Eğitim Metodolojisi” üzerine ihtisas yaptı. 1961 yılında Şam Üniversitesi Şeria Fakültesi’nde öğretim üyeliğine başladı. 1965 yılında Suudi Arabistan Riyad Şeria Fakültesi’ne intikal etti. 1966 yılında Suriye’ye döndüğünde Baasçılar tarafından hapsedildi. Bir yıl medrese-i Yûsuf’ta kaldı.

Şeria Fakültesi’nde on yıl profesör unvanıyla Hadis, Hadis Usûlü ve Fıkıh Usûlü dersleri verdi.

Öğretim üyeliği yanında Hadis, Hadis Usûlü, Kuran İlimleri, Fıkıh, Fıkıh Usûlü, Akaid, Tasavvuf, Arap Dili ve Edebiyatı, Tarih, Terâcim, Eğitim ve Öğretim Metodlarıyla ilgili 70’den fazla te’lif veya tahkik eseri neşretti.

Uluslararası pekçok konferansa katıldı. İlmi tebliğler sundu.  İslâmi ilimlerin hemen her birinde (Hadis, Hadis Usulü, Kuran ilimleri, Fıkıh, Fıkıh Usûlü, Akaid, Tasavvuf, Arap Dili ve Edebiyatı vs. söz sahibi idi. Ancak asıl ihtisas alanı “Hadis ve Hadis Usulü” idi.

Türkiye, Suudi Arabistan, Suriye, Mısır, Irak, Fas, Yemen, Pakistan ve Hindistan’da kendisinden ders ve icazet aldığı yüzü aşkın hocaları arasında Muhammed Zahid el-Kevserî, Ahmed Muhammed Şâkir, Abdülvehhab Buharî, Ahmed b. Sıddık el-Gumarî, Muhammed Ragıb et-Tabbah gibi muhaddisler bulunmaktaydı.

Ebu Gudde hadisle fıkhı birleştirmişti. Hem Hanefî hem Şâfii fıkhını tahsil etmişti. Fıkıhta hocaları arasında Ahmed Fehmi Ebu Sünne, Mustafa Ahmed ez Zerka, Mahmud Şeltut, İsa el-Beyanuni, Muhammed Hıdır Huseyn, Yusuf ed-Dicvi gibi meşhur âlimler bulunuyordu. Hocası Mustafa ez-Zerkâ Ebu Gudde (Rahimehullâh)ın Fıkıh istîdadını keşfetmiş ve onu Suriye’de Fıkıh Ansiklopedisi hazırlamakla görevlendirmişti.

Selef ulemâsı, İslâm davası, İslâm Gençliği konuları en çok işlediği konulardı. Hayatının 30 yıla yakın büyük bir kısmını gurbet diyarında devamlı Suriye mercîleri tarafından takibat altında tutulma tedirginliği içerisinde geçirmiştir. Bir müddet Suriye Müslüman Kardeşler Teşkilatı’nın İrşad Başkanlığı’nı üstlenmiştir.

Vefâtı

1996 yılı Şaban ayı içerisinde gözlerindeki hastalığı ağırlaştı. Göz ağrılarının yanı sıra şiddetli karın ağrıları da çekmeye başlayan Ebû Gudde (Rahimehullah), Riyad’taki Melik Faysal Araştırma Hastanesinde yoğun bakıma alındı. Şevval ayının 19.nda, 16 Şubat 1997’de âlem-i bekâya intikâl etti. Oğlu Selman ve en değerli öğrencisi Muhammed er-Reşîd tarafından nâşını yıkanıp cenaze namazı kılındı. Daha sonra muhibbâı ve dostlarının eşliğinde bir uçakla, Medîne-i Münevvere’ye götürülüp, ömür boyu sünneti ve hadislerine hizmet ettiği Rasûlüllah (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem)e komşu olarak Bakî’ mezarlığına defnedildi.

Tahkik Ettiği Eserlerden Bazıları

1- Kavâid Fî U‘lumi’l-Hadîs
2- Zaferü’l-Emânî
3- el-Menanı’l-Münîf
4- Risâletü’l-Müsterşidîn
5- Fethu Bâbi’l İnâye
6- el-Masnu‘ fî ma‘rifeti’l-hadîsi‘l-mevdû‘
7- et-Tasrih bimâ tevatere fî nûzuli‘l-Mesih
8- er-Raf‘u ve’t-Tekmîl
9- el-Ecvibetü’l-Fâdıla
10- et-Tıbyân

Te’lif Ettiği Eserlerden Bazıları

1-Safahât Min Sabri’l-Ulemâ
2- Kıymetü’z-Zemân İnde’l-Ulemâ
3- el-Ulemaü’l-Üzzâb
4- er-Rasûlü’l-Muallim
5- Lemehât Min Tarihi’s-Sünne ve Ulûmi’l-Hadîs