Rasûlüllah (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) insanın yaratılışından gelen şeyleri şöyle ifade buyurmuştur: “Beş şey fıtrat gereğidir: Sünnet olmak, kasıkları temizlemek, tırnakları kesmek, koltuk altını temizlemek, bıyıkları kısaltmak.”[1]

Fıtrat Nedir?

İnsanın yaratılışı ve doğuştan var olan özelliklerine fıtrat denir. Diğer taraftan Rasûlüllah (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem)in ve diğer peygamberlerin sünnetiyle bütün hak din ve şeriatların ortaklaşa benimsedikleri âdetler de fıtrat olarak isimlendirilir. Bu mânâda fıtrat ile îmân arasında sıkı bir bağ vardır.

Sünnet Olmak Fıtrattandır

Müslüman anne ve babalar çocuklarını sünnet ettirdiklerinde Rasûlüllah (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem)in en önemli sünnetlerinden birini yerine getirmiş olurlar. Bu fıtrî ve güzel uygulama bazı güzel geleneklerin oluşmasına da sebep olmuştur. Mesela bir düğün havasında geçen sünnet törenlerinde Kur’ân- Hakîm tilâvet edilir, çocuklarımızın iyiliği için duâlar edilir ve gelen misafirlere ikramda bulunulur. Böylece hem Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem)in sünnetini uygular hem de ailemiz için güzel hatıralar biriktiririz.

Kişisel Temizlik Yapmak da Fıtrattandır

Hadîs-i şerifte fıtratın gereği olarak sayılanlardan dört tanesi kişisel temizlikle alakalıdır. Temizlik hem bedenimiz hem de ruhumuz ve kalbimiz açısından çok önemlidir. Kalbimizin temiz olması, rûh sağlığımızı; vücudumuzun ve çevremizin temiz olması ise beden sağlığımızı muhafaza etmektedir. Kişisel temizliğe dikkat etmemek pek çok hastalığa sebep olur. Cenâb-ı Hakk “Elbiseni temiz tut. Kötü şeylerden sakın.”[2] buyurmuş, bedenimiz ve rûhumuzun şifalarından biri olan temizliği tüm mü’minlere emretmiştir. Bedenimizi temiz tutmak, onu her türlü kirden temizlemekle olur. Beden temizliği için yapılması gerekenlerin en başında kasıkları ve koltuk altını temizlemek gelir.

Beden temizliğiyle ilgili yapmamız gerekenlerden biri de uzayan tırnakları kesmektir. Özellikle tırnak altlarında oluşacak birtakım kirlerin insan sağlığı açısından tehlikesi düşünüldüğünde tırnakları zamanında kesmenin önemi daha iyi anlaşılmaktadır. Günlük hayatımızda en fazla kullandığımız uzvumuz ellerimiz ve doğal olarak parmak ve tırnaklarımızdır. Yeterince temizlenmeyen ellerin pek çok hastalığa sebep olduğu herkes tarafından bilinen bir gerçektir.

Rasûlüllah (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) Elleri Yıkamayı Tavsiye Ederdi

Mâlum olduğu üzere birçok hastalığın sebebi mikroplardır. Bunun içindir ki Rasûlüllah (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) temizlik üzerinde sıklıkla durmuş ve bunu dikkat çekmek için de “Temizlik, imanın yarısıdır…”[3] buyurmuştur. Hazret-i Peygamber (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) haftada en az bir defa bütün vücudumuzu yıkamamızı tavsiye etmiştir.[4] Ayrıca uykudan kalkınca[5], yemekten önce ve sonra ellerimizi yıkamayı[6], dişlerimizi günde birkaç defa misvaklamayı[7], kasık ve koltuk alt temizliğine dikkat etmeyi[8], tırnaklarımızı kesmeyi, küçük ve büyük abdestten sonra temizlenmeyi, sünnet olmayı ve ağız ve burun temizliğine dikkat etmemizi[9] öğütlemiştir.

Müslüman Tertipli ve Düzenli Kimsedir

Müslüman bir erkek, sakal ve bıyıklarının bakımlı ve düzenli olmasına dikkat etmelidir. Özellikle bıyıkların ağzı kapatacak ve üst dudak kenarlarından taşacak şekilde uzatılması hoş karşılanmamıştır. Çünkü yenilen veya içilen şeylerin bıyıklara bulaşmaması örfümüzce de güzel görülmüştür.

Saçların temiz ve bakımlı olması da beden temizliğinin önemli bir bölümünü oluşturur. Hazret-i Peygamber (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) bir gün saçı-başı darmadağın hâlde yanına gelen bir kimseyi görünce “Bu kimse niçin saçlarını yıkayıp taramıyor?” diye sordu. Üzerinde kirli elbiseler bulunan bir kimseyi gördüğü zaman da “Bu adam, elbiselerini yıkayacak su bulamıyor mu?” [10] buyurarak Müslümanların temiz ve tertipli olmaları gerektiğini ifâde buyurmuşlardır.

Allah Teâlâ Çokça Temizlenenleri Sever

Aşırı abartıya kaçıp ifrata düşmeksizin yapılan temizlik dinimizce çok makbuldür ve teşvik edilmiştir. Temiz olmak bir Müslümanın her şeyden önce kendisini duyduğu saygının bir gereğidir. Temiz olmakla kendimize ve fıtratımıza değer verdiğimizi ispat ederiz. Temizlik, insana huzur verir ve rahatlatır. Bu yüzden İslâm temizliğe çok önem verir. Bu durum Kur’ân-ı Kerim’de şöyle ifade edilir: “Şüphesiz ki Allâh (herhangi bir günah işlediklerinde) çokça tevbe edenleri de sev(ip affed)er, tamamen temiz kalanları da /(tahâretlenirken su ile) iyice temizlenenleri de/ sever (ve mükâfatlandırır).[11]

Cenâb-ı Hakk’a niyâzımız bizleri yarattığı fıtrat üzere yaşamayı, fıtratı değiştip bozmayı telkîn eden şeytanın vesveselerinden bizleri muhafaza eylemesi, içimizi ve dışımızı Rasûlüllah (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem)in ahlâkıyla ahlâklandırmasıdır. Cenâb-ı Hakk cümlemize nasip ve müyesser eylesin. Âmîn Yâ Mucîbe’s-Sâilîn…

Dipnotlar

[1] Buhârî, Libâs, 51.
[2] Müddessir Sûresi, 4-5. âyet-i kerîmeler.
[3] Müslim, Tahâret, 1.
[4] Müslim, Cum‘a, 1.
[5] Buhâri, Vudû, 26; Müslim, Tahâret, 87, 88.
[6] Tirmizî, Et‘ime, 39 ve 45.
[7] Buhâri, Cum’a, 8; Müslim, Tahâret, 42.
[8] Müslim, Tahâret, 56; Ebû Dâvûd, Tahâret, 29; Tirmizî, Edeb, 14.
[9] Müslim, Tahâret, 56.
[10] Ebû Dâvûd, Libâs, 14; Nesâî, Zînet, 60.
[11] Bakara, 222.