Kur’ân-ı Kerîm’de takvâya erişmenin mühim yollarından biri olarak anılan ve mükâfatının Allah Te‘âlâ katında gizli bulunduğu belirtilen oruç ibâdeti, bizlere sünnetleri ve âdâbıyla detaylı bir şekilde öğretilmiştir. Bu derece kıymetli bir ibâdet olan orucu tutarken sünnet ve âdâbına riâyet etmek, vaad edilen mükâfatlara erişme açısından mühimdir.
İftar etme hususunda acele davranmak ve mümkünse hurmayı tercih etmek iftar âdâbındandır. Nitekim Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) de orucunu açmak için taze hurmayı tercih etmiş, taze hurma bulunmadığı durumda kuru hurmayı, kuru hurma bulunmadığı durumlarda ise suyu tercih etmiştir.
Süleyman ibni Âmir (Radıyallâhu Anh)dan rivâyet olunduğuna göre Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: “Sizden biriniz oruçlu olduğu zaman kuru hurmayla iftar etsin. Hurma bulamazsa suyla iftar etsin. Çünkü su temizdir.”[1]
İmâm-ı Rabbânî Müceddid-i Elfi’s-Sânî Hazretlerinin Beyânları
İmâm-ı Rabbânî (Kuddise Sirruhû), Mektûbât’ında Ramazân-ı Şerîf’in fazîletlerini beyân etmiş ve hurma ile iftar etme hususu üzerinde önemle durmuş ve şöyle buyurmuştur:
“Risâletin mührü olan Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem): «Sizden biriniz iftar edeceğinde hurma ile iftar etsin çünkü o, berekettir.»[2] buyurmuştur. Kendisi de hurma ile iftar ederdi.
Hurmanın bereketli olması, hurma ağacının insan gibi cem edici (birçok özelliği toplayıcı) ve en dengeli olmak vasıfları üzere yaratılmış olmasındandır. Bu sebeple, Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) hurma ağacını Âdemoğullarının halası diye isimlendirmiştir. Çünkü hurma ağacı, Âdem (Aleyhisselam)ın yaratıldığı çamurun artığından yaratılmıştır. Peygamber Efendimiz (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem) bu mânâyı şöyle ifade buyurmuştur: «Halanız hurma ağacına hürmet ediniz. Çünkü o, Âdem (Aleyhisselâm)ın çamurunun artığından yaratılmıştır.»”[3]
Rasûl-i Ekrem (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) Efendimizin hurmaya berekettir demesi, ağacının bu cem ediciliğine itibar etmesi ile olabilir. Hurma ağacının meyvesi olan hurma ile iftar etmek, kendisi ile iftar edenden bir cüz olur.”
Sahurda Hurma Yemek
Hurmanın faydaları hakkında pek çok hadîs-i şerîf vârid olmuştur. Ciddî derecede enerji veren ve tok tutan bu gıdadan oruç açarken istifade etmenin yanı sıra sahurda da istifade edilmesi hakkında Ebû Hureyre (Radıyallâhu Anh)dan rivâyet edilen bir hadîs-i şerîfte Peygamber Efendimiz (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: “Hurma, mü’minin ne güzel sahur yiyeceğidir.”[4]
Mevlâ Te‘âlâ, tutmuş olduğumuz oruçları ve bilcümle ibâdetlerimizi dergâh-ı izzetinde kabûl ve makbûl eylesin!
Dipnotlar
[1] Tirmizî, Savm:10; Ebû Dâvûd, Sıyâm:21; İbnü Mâce, Sıyâm:25.
[2] Tirmizî, Zekât:26; Dârimî, No. 1708.
[3] Ebû Ya‘lâ, Müsned, No. 451.
[4] Ebû Dâvûd, Sıyâm:16, No:2345.