Lügatta, en iyisini seçmek, hayır talep etmek manalarına gelir. Istılahta ise, bir amel veya davranışta Allah katında hayırlı olanı, kılınan nâfile namaz ve dua ile istemek manasına gelir. Câbir bin Abdullah (Radiyallâhu Anh)dan rivayet edilen hadiste: “Resûlullah (Sallâllâhu Teâlâ Aleyhi ve Sellem), Kur’an’dan bir sûre öğretir gibi işlerimizin tamamında bize istihâreyi öğretiyor ve şöyle diyordu: ‘Biriniz bir şey yapmaya niyet edince farz dışında iki rek‘at namaz kılsın ve arkasından şu duayı yapsın: Allahım! Senden, senin ilim ve kudretinden hayır beklerim. Senin büyük lutfundan talep ederim. Sen kādirsin, benimse gücüm yetmez, sen bilirsin, ben bilmem. Sen bütün gizlilikleri bilensin. Allah’ım! Şu benim işim dinim için, dünyam ve âhiretim için senin ilminde hayır diye yer almışsa onu bana nasip et, onu kolaylaştır ve uğurlu kıl. Eğer şu işim dinim için, dünya ve âhiretim için senin ilminde kötü diye yazılmışsa onu benden, beni de ondan uzaklaştır. Hayır nerede ise onu nasip et ve gönlümü ona yönelt!’ Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) sözüne devamla, ‘İstihâreyi yapan kişi bu sırada işini de söylesin’ dedi”[1] buyurulmaktadır.
للَّهُمَّ إِنّيِ اَسْتَخِيرُكَ بِعِلْمِكَ وَأَسْتَقْدِرُكَ بِقُدْرَتِكَ وَأَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ الْعَظِيمِ فَإِنَّكَ تَقْدِرُ وَلاَ أَقْدِرُ وَتَعْلَمُ وَلاَ أَعْلَمُ وَأَنْتَ عَلاَّمُ الْغُيُوبِ. اَللَّهُمَّ إِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الْأَمْرَ خَيْرٌ ليِ فيِ دِينيِ وَمَعَاشِي وَعَاقِبَةِ أَمْرِي أَوْ قَالَ –عَاجِلِ أَمْرِي وَآجِلِهِ فَاقْدِرْهُ ليِ وَيَسِّرْهُ ليِ ثُمَّ بَارِكْ ليِ فِيهِ وَإِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذاَ الْأَمْرَ شَرٌّ ليِ فيِ دِينيِ وَمَعَاشِي وَعَاقِبَةِ أَمْرِي أَوْ قَالَ –عَاجِلِ أَمْرِي وَآجِلِهِ فَاصْرِفْهُ عَنِّي وَاصْرِفْنيِ عَنْهُ فَاقْدِرْ لِيَ الْخَيْرَ حَيْثُ كَانَ ثُمَّ أَرْضِنيِ بِهِ
Mezheplerin Görüşleri
Mezheplerin ortak görüşü, zikredilen duanın, 2 rekatlık istihare namazı peşine okunmasının uygun olacağıdır. Ayrıca istihare namazının 2 rekat kılınmasının en faziletli usül olduğuna dair fikir birliği vardır. Maliki ve Şafii mezheplerine göre ise, herhangi bir namazın akabinde bu dua okunabilir. İstihâre namazı kerahat vakitleri dışındaki herhangi bir vakitte kılınabilir. Cumhur ulemaya göre ise eğer istihare namazı kılınması mümkün olmaz ise, sadece dua ile istihare yapmakta mümkündür.
Bir kısım ulema, istiharenin 7 kez tekrarlanabileceğini söylemiştir. Ayrıca başkasının adına istihare yapmakta mümkündür. Bunların dışında, büyüklerin yaptıkları istihâre tecrübeleri sonucunda belirlenen bazı örfi adetlerde vardır. Buna göre, beyaz veya yeşil görülmesi o işin hayırlı olduğuna, siyah veya kırmızı görülmesi ise, o işin şer olduğuna delâlet etmektedir. Kuran istihâresi ve tesbih istihâresi, bunlara misal olarak verilebilir.
Kesin olarak doğru olduğu veya yanlış olduğu belli olan konularda istihâre yapılmaz. Misal olarak, Allah’ın farz kıldığı bir ibadeti yapma konusunda istihâre yapılmaz. Çünkü bunun hayırlı olduğu ayet ve hadislerle sabittir. Veya haram bir iş konusunda istihâre yapılmaz ki, aynı şekilde, bunun hayırsız olduğu Şer-i Şerif ile sabittir. Ayrıca Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) ““İstihare eden kimse zarar görmez, istişare eden pişmanlık duymaz”[2] buyurmuştur.
Not. Tarîkat ve ders istiharesi için 0850 811 77 77 aranılarak ilgili hocaefendilerle görüşülmelidir.
Dipnotlar