Sultan 4. Murad Hân’ı vefâtının sene-i devriyesinde hizmetleriyle hatırlıyor, hayırla ve minnetle yâd ediyoruz.
Sultan 4. Murad Hân, mutemed tarihçiler tarafından, Osmanlı padişahlarının en büyüklerinden sayılmıştır. Öyle ki dedesi Yavuz Sultan Selim Hân’a benzetilmiştir.
Bu büyük padişah, tahta küçük yaşta çıkmış olması sebebiyle ilk sekiz sene hâkimiyeti tam olarak sağlayamadığından onun saltanat devresini ilk ve ikinci sekiz yıl olmak üzere ikiye ayırarak incelemenin daha doğru olacağı ifade edilir.
1632 senesinden itibaren devlet üzerindeki ağırlığını iyice hissettirdi. İleri görüşlü bir hükümdar olduğundan hesaplarını iyice yapar, atacağı adımları derinlemesine analiz eder, planladığı işlere ondan sonra teşebbüs ederdi.
Osmanlı Devleti, iç siyasetteki hâkimiyetini son dönemine kadar muhafaza etmişse de 4. Murad Hân devrini de içine alan tarihî kesitte birçok isyana maruz kaldı. 4. Murad Hân, isyancıları ve isyan hazırlığı yapanları keskin kılıcıyla bertaraf etti. Geniş güvenlik önlemleri aldı. İstihbaratı en etkili biçimde kullandı; halkın içine kadar nüfuz etti. Zalimlere ve kendilerini halkın üzerinde gören zorbalara hadlerini bildirdi.
İsyanları Önleme Konusundaki Başarısı
Dışarıya yönelik siyasetinde de iç siyasetteki kadar başarılı oldu. Dengelerin yeniden kurulmasını sağladı; Osmanlı Devleti’nin yeryüzündeki ağırlığını daha da ileri bir noktaya taşıdı. O, çok daha fazlasını yapabilecek bir kabiliyete sahipti fakat hem ömrü uzun olmadı hem de kendisine yardımcı olmaktan ziyade, birtakım şahsî menfaatleri uğruna devletin kalkınmasına engel olabilecek kadar kifayetsiz devlet adamlarıyla çalışmak zorunda kalmıştı.
200 kiloluk gürzleri kaldırabilecek kadar güçlü olan pâdişâh vefât ettiğinde Osmanlı Devletine ıslah edilmiş bir maliye ve cihanın en büyük ordusunu hediye etmişti. Hâlâ ayakta olan pek çok eser bırakmıştı. Mevlâ Te‘âlâ rahmet eylesin.
Hayatı ve saltanatının önemli gelişmeleri ve fetihleri hakkında buradan, vefâtı hakkında buradan detaylı malûmat edinebilirsiniz.