Kur’ân-ı Kerîm’i yüzünden okumak, ezbere okumaktan daha faziletlidir. Çünkü Mushaf’a bakmak, talep edilen bir ibadettir.[1] Mushaf’a bakmak, onu tutmak, manasını düşünmek gibi şeyler, amelin çoğalmasına, amelin çoğalması da ondan beklenen sevabın artmasına vesile olmaktadır.[2]
Gözün Nasibi
Kur’ân-ı Kerîm’i yüzünden okumaya teşvik eden birçok hadis-i şerif mevcuttur,
Bedrüddîn el-Aynî (Rahimehullah), Ebû Saîd el-Hudrî (Radıyallâhu Anh)dan şu hadis-i şerifi rivâyet ediyor: “Rasûlüllah (Sallâllâhu Teâlâ Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: “Gözlerinize ibâdetten nasîbini veriniz!” “Gözlerimizin nasîbi nedir ey Allâh’ın Rasûlü?” diye sordular. Peygamber (Sallâllâhu Teâlâ Aleyhi ve Sellem) de: “Mushafa bakmak, onun içindekileri düşünmek ve inceliklerinden ibret almaktır.”[3]
Başka bir hadîs-i şerîfte ise şöyle buyurulmuştur: “Mushaf’a bakmaya devam ediniz.”[4]
Diğer bir rivâyette ise şöyle buyurulmuştur: “Kim Mushaf’tan Kur’ân okursa, ana ve babası kâfir bile olsalar, azapları hafifletilir.”[5]
Sahabe Mushaf’a Bakmadan Evden Çıkmazdı
Sahâbe-i Kirâm hazretlerinin çoğu yüzünden Kur’ân okurlar ve Mushaf’a bakmaksızın evlerinden çıkmayı doğru bulmazlardı. Hazret-i Ömer (Radıyallâhu Anh)ın evine girdiği zaman Mushaf’ı açıp ondan okuduğu, İbnu Mes‘ûd (Radıyallâhu Anh)ın arkadaşları onun yanına geldikleri zaman Mushaflarını açarak okudukları, Abdullah İbni Ömer (Radıyallâhu Anh)ın da: “Sizden biriniz sokaktan evine döndüğü zaman Mushaf’ını açsın ve okusun” dediği rivâyet edilmektedir.[6] İmam Şâfiî (Rahimehullah)ın yanına seher vakti bir kısım Mısırlı âlimler gelmişti. Önünde bir Mushaf vardı. İmam Şâfiî (Rahimehullah) onlara: “Düşünce sizi Kur’ân’dan alıkoydu. Ben yatsı namazını kılar, önüme Mushaf’ı koyar, sabaha kadar O’nu kapatmam” dedi.[7]
Yüzüne Bakarak mı Yoksa Ezberden Okumak mı?
İmam Nevevî (Rahimehullah) İbni Ebî Dâvûd (Rahimehullah)ın, “Yüzünden Kur’ân okumanın, ezbere okumaktan daha faziletli olduğu hakkında selef âlimlerinden bir ihtilâf görmedim” dediğini nakletmektedir.[8]
Şunu da ilâve edelim ki, Kur’ân kırâatı bir ibadet olması yönünden, kalp huzuru, huşû ve ihlâsla yapılması gerekir. Buna binaen şayet bir kimse yüzünden okumakla ezbere okumak arasında bir fark görmüyorsa, yüzünden okumayı tercih etmelidir. Şayet ezbere veya yüzünden okurken, hangisinde daha fazla kalp huzuru ve ihlâs hissediyorsa, o şekilde de yapabilir.[9]
Dipnotlar
[1] Suyûtî, el-İtkan, 1/109.
[2] İmam Gazâlî, İhyâu Ulûmi’d-Dîn, 1/287.
[3] Beyhakî, Şu‘abü’l-Îmân, 3/509; Umdetü’l-Kârî, 9/336.
[4] Beyhakî, Şu‘abü’l-Îmân, 3/508.
[5] Umdetü’l-Kârî, 47/20.
[6] Tefsir îbn-i Kesir Zeyli, s. 40-41.
[7] İmam Gazâlî, İhyâu Ulûmi’d-Dîn, 1/287.
[8] et-Tıbyân, s.15.
[9] et-Tibyân, s. 55-56.